Patron szkoły
„Każdy tyle dłużen swojej ojczyźnie,
na ile go stać przy
jego zdolnościach i siłach”.
Jan Długosz jest patronem Publicznej Szkoły Podstawowej w Dobrowodzie od 20 maja 2021r.
Jan Długosz zasłynął jako wybitny historyk, kronikarz, dyplomata, geograf, pierwszy w Polsce heraldyk oraz duchowny.
Urodził się 1 grudnia 1415 roku w Brzeźnicy, w średniozamożnej rodzinie szlacheckiej. Był synem Jana Długosza i Beaty, córki Marcina z Borowna. Miał trzech braci i osiem sióstr. Wszyscy bracia nosili imię Jan. Od 1421r. jego ojciec był starostą w Nowym Korczynie. Tutaj też Jan Długosz rozpoczął swoją naukę w szkole parafialnej. Studiował na Akademii Krakowskiej, jednak studiów nie ukończył. Pracę rozpoczął jako notariusz w kancelarii biskupa Zbigniewa Oleśnickiego. W latach 1433-1455 pracował jako kanclerz biskupa. W 1436r. został kanonikiem krakowskim. Po śmierci biskupa Z. Oleśnickiego służył na dworze króla Kazimierza Jagiellończyka. Król powierzył mu wychowanie i naukę swoich synów . Długosz był surowym i wymagającym nauczycielem, czego zwolennikiem był sam król. Młodzi książęta musieli opanować łacinę i język niemiecki, teorię muzyki, astronomię, arytmetykę i matematykę. Duży nacisk Długosz kładł też na naukę historii.
Kazimierz Jagiellończyk mianował go na stanowisko arcybiskupa lwowskiego, jednak nie doczekał papieskiego zatwierdzenia. Otrzymał je po śmierci.
Zmarł 19.05.1480 roku w Krakowie.
Herb Jana Długosza
Nosił bardzo znany herb Wieniawa.
Opis herbu: W polu złotym żubrza głowa czarna z kołem złotym w nozdrzach. Klejnot: pół ukoronowanego lwa złotego z szablą w prawej łapie. Labry: Czarne, podbite złotem.
Spuścizna po Janie Długoszu
- Dzieła literackie
Długosz zapisał się w historii Polski przede wszystkim jako historyk i kronikarz. Sporządził między innymi: „Insignia seu clenodia Regni Poloniae”, w którym opisał godła ziem polskich, biskupstwo oraz herby najwybitniejszych rodów polskich, był autorem „Liber beneficiorum dioecesis Cracoviensis” (1470) czyli opisu dóbr, gospodarki, geografii i stosunków społecznych diecezji krakowskiej. Najważniejszym dziełem Długosza pozostają jednak „Roczniki, czyli kroniki sławnego Królestwa Polskiego” dzieło składające się z dwunastu tomów, opisujące historię Polski od epoki przedchrześcijańskiej do czasów Długoszowi współczesnych. Pracę tą zaczął pisać w 1455 roku. Zawarte tu są istotne zbiory wiedzy, z których korzysta do dziś wielu historyków. Informacje te uzyskał Długosz ze źródeł, do których w większości inni kronikarze nie mieli dostępu, ponieważ pełnił on wcześniej ważne funkcje jako duchowny, a następnie został pomocnikiem króla Kazimierza Jagiellończyka. Miał dostęp do dokumentów przechowywanych w kancelarii królewskiej, znał również i uwzględnił relacje krzyżackie. W przypadku bitwy grunwaldzkiej bardzo wiele przejął z opowiadań jej uczestników. Należeli do nich krewni kronikarza: ojciec i stryj, a przede wszystkim kardynał i biskup krakowski Zbigniew Oleśnicki, długoletni zwierzchnik i protektor Jana Długosza. Zapis kronik kończy się na roku 1480. ą zaczął pisać w 1455 roku.
- Dom Jana Długosza w Wiślicy,
Dom Długosza, zlokalizowany w Wiślicy, to średniowieczna kamienica w stylu gotyckim. J. Długosz wybudował ją w 1460 r. Po dziś dzień mieszkają w niej księża pracujący w parafii. Część budynku to muzeum, które zwiedzają turyści.
- Kościół św. Bartłomieja w Chotlu Czerwonym
Ufundował Kościół św. Bartłomieja w Chotlu Czerwonym – gotycki rzymskokatolicki kościół wzniesiony w latach 1440-1450 na gipsowym wzgórzu zbudowanym z megakryształów selenitu. Został przebudowywany w XIX w.
- Domy związane z Janem Długoszem
Dom Długosza w Sandomierzu. XV wieczny budynek księży - wikariuszy.
Dom Długosza w Krakowie położony na starym mieście. Wzniesiony w XIV w. Kiedyś dom mieszkalny dla kanoników, obecnie jest siedzibą rektoratu Uniwersytetu.
- Grób Jana Długosza w Bazylice św. Michała Archanioła i św. Stanisława Biskupa w Krakowie (na Skałce).